Đền Mẫu Đồng Đăng tọa lạc tại trung tâm thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn, cách cửa khẩu Hữu Nghị 4 km. Đền thờ Tam Tòa Thánh Mẫu, còn được biết đến với tên gọi “Đồng Đăng Linh Từ”. Đây là một công trình kiến trúc, tín ngưỡng và lịch sử có giá trị đặc biệt.
Lịch sử và Truyền Thuyết
Theo tương truyền, Đền Mẫu Đồng Đăng là nơi gặp gỡ giữa Mẫu Liễu Hạnh và Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan sau khi ông đi sứ Trung Quốc về. Đền thờ gồm 5 gian chính:
- Tam bảo: Thờ Phật Chuẩn Đề và Phật bà Quan Âm.
- Tam tòa Thánh mẫu: Thờ Mẫu đệ nhất Thượng thiên, Mẫu đệ nhị Thượng ngàn và Mẫu đệ tam Thoải phủ.
- Gian thờ Sơn trang: Thờ Chúa Thượng ngàn ở giữa, hai bên là Chầu Mười Đồng Mỏ và Chầu Chín.
- Chính điện: Thờ Chúa Liễu, hai bên là Chầu Bơ và Chầu Lục.
- Gian bên trái: Thờ Chầu đệ tứ Khâm sai và các vị thánh khác như Trần Triều Đức Đại Vương, thánh cô, thánh cậu.
Kiến Trúc Độc Đáo
Đền Mẫu Đồng Đăng nổi bật với cổng Tam Quan, được xem là một trong những Tam Quan đẹp và hoành tráng nhất trong các đền phủ ở Việt Nam. Bên cạnh đó, cảnh quan thiên nhiên xung quanh đền cũng góp phần tạo nên vẻ đẹp thơ mộng và hùng vĩ, thu hút du khách đến thăm quan và chiêm bái.
Sự Tích và Câu Chuyện
Đền Mẫu Đồng Đăng không chỉ là nơi thờ tự nổi tiếng trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt mà còn gắn liền với câu chuyện cảm động giữa Mẫu Liễu Hạnh và Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan. Liễu Hạnh giáng trần để gặp gỡ và nhắc nhở Phùng Khắc Khoan tu bổ ngôi chùa bị bỏ hoang. Ông đã để lại một khoản tiền và một bài thơ tại ngôi chùa này trước khi rời đi.
Lễ Hội Đền Mẫu Đồng Đăng
Lễ hội Đền Mẫu Đồng Đăng diễn ra vào ngày mùng 10 tháng giêng hàng năm, còn gọi là lễ hội Lồng Tồng – lễ hội xuống đồng của người dân vùng Lạng Sơn. Ngoài phần lễ, phần hội còn có các hoạt động vui chơi như múa sư tử, võ dân tộc, và thi đấu thể thao. Đây cũng là dịp để du khách đắm mình trong văn hóa tâm linh, thắp hương cầu mong sức khỏe, tài lộc và bình an.
