Đền Thượng Ba Vì nằm trên đỉnh núi Tản, một trong hai ngọn núi cao nhất của dãy Ba Vì, ở độ cao 1227m so với mực nước biển. Đây là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên, một trong bốn vị “Tứ Bất Tử” của Việt Nam. Kết hợp với khu thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên, đền Thượng Ba Vì tạo nên một địa điểm tâm linh linh thiêng bậc nhất ở miền Nam.
Để đến được đền Thượng, bạn cần vượt qua 13km đường đèo từ chân núi lên đến cổng đền. Từ cổng đền, bạn tiếp tục leo thêm 700m đường dốc để lên đến sân đền.
Lịch Sử Đền Thượng Ba Vì
Theo ban quản lý di tích huyện Ba Vì, lịch sử của đền Thượng được tóm tắt như sau: Đền Thượng Ba Vì, còn gọi là Chính Cung Thần Điện, xuất hiện từ thời An Dương Vương. Nhân dân quanh hai bờ sông Đà đã phải vận chuyển vật liệu hàng chục km từ sông lên đến ngọn núi cao 1227m để xây dựng đền. Núi Tản Viên, hay núi Tản Ngọc, đã được Nguyễn Trãi gọi là “Núi Tổ của nước Nam ta” trong sách “Dư Địa Chí”.
rước năm 1990, khi Vườn Quốc Gia Ba Vì chuẩn bị thành lập, một đoàn khảo sát đã phát hiện trên đỉnh núi một mái đá với lư hương đá và ba pho tượng nhỏ bị hư hỏng. Bà Đặng Thị Mát, thủ nhang của đền Quan dưới chân núi, đã được nhờ trông nom và tu tạo đền. Năm 1993, ngôi đền bắt đầu được xây dựng và hoàn thành vào cuối năm 1996.
Huyền Tích về Đền Thượng Ba Vì
Đền Thượng Ba Vì là một ngôi đền cổ, có từ thời gian nào không rõ. Trong quá trình xây dựng, dưới lớp đất mỏng đã phát hiện móng đền bằng gạch và ba pho tượng nhỏ bị hư hỏng. Trước khi bà Mát xây dựng lại đền, nơi đây có một người đàn ông trông nom hang đá có lư hương cổ. Một ngày, bà Mát mơ thấy một tảng đá bay lơ lửng dẫn bà lên đỉnh núi. Ba ngày sau, đoàn khảo sát nhờ bà trông nom và tu tạo lại ngôi đền, và bà nhận ra tảng đá giống hệt trong giấc mơ của bà.
Bài Trí Phối Thờ của Ngôi Đền
Ban đầu, đền Thượng chỉ còn lại vài bát hương đá, nền móng cổ và ba pho tượng nhỏ hư hỏng. Trong lần xây dựng từ năm 1993 đến 1996, đền có ba cung: cung chính giữa thờ ba tượng cổ và hai bức tượng Phật nhỏ; cung bên trái thờ Sơn Trang và cung bên phải thờ Trần Triều. Năm 2010, sau khi được công nhận là di tích lịch sử, đền được trùng tu và đúc tượng Thánh Tản Viên. Ba pho tượng nhỏ và hai tượng Phật vẫn được đặt trong khám phía sau tượng Thánh Tản Viên.
Khu Thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên
Sau khi chiêm bái đền Thượng, du khách có thể leo thêm 200 bậc đá để đến khu thờ Mẫu Cửu Trùng Thiên, nơi có pho tượng Mẫu bằng đồng độc đáo.
Một Không Gian Du Lịch Tuyệt Vời
Đền Thượng Ba Vì nằm trong khuôn viên Vườn Quốc Gia Ba Vì, tạo nên một địa điểm lý tưởng cho du lịch thắng cảnh và tâm linh. Cảnh núi rừng nguyên sơ, con đường nhựa quanh co, khu nghỉ dưỡng với rừng thông bạt ngàn và ngôi nhà thờ Pháp cổ kính là những điểm nhấn thú vị cho hành trình khám phá nơi đây.
