Vái lạy là phép xã giao thời xưa, không chỉ dùng khi cúng tế mà người sống cúng lạy nhau… “Đời xưa vua đối với bầy tôi, bố vợ đối với chàng rể, người tôn trưởng với kẻ ti ấu đều phải lạy đáp lễ . Đến đời nhà Tấn mới đặt ra lễ “Tôn quân ti thần”, nên thiên tử không đáp lại bày tôi nữa…
Ngày xưa từ quan khanh sĩ trở xuống đều theo cố lễ mà đáp lễ kẻ ti ấu chối từ, mới dùng lễ túc bái đáp lại. Còn vái là nghi thức lúc đã lễ xong… Nước ta xưa kia ở chốn công đường có lễ tương kiến, kẻ hạ quan cũng vái bậc trượng quan… Gần đây những kẻ hiếu sự không biết xét đến cổ điển lại cho vái là lễ của tôn trưởng đối với kẻ ti ấu, còn kẻ ti ấu đối với tôn trưởng không được vái, chi lạy xong là cứ đứng thẳng và lùi ra.. “
Xem đoạn văn trích dấn trên, ta thấy vái lạy là một phép xã giao, không chi người dưới vái lạy người trên mà người trên cũng vái lạy đáp lễ, Từ lạy nhau chuyển sang vái nhau trong buổi tương kiến. Đễn nay tiếp thu văn hóa Âu Tây, bắt tay khi gặp nhau hoặc tiễn biệt nhau, lịch sự hơn mà vẫn được phép tôn ti (tồn trưởng ti ấu).
Theo phong tục lễ của ta, bề dưới phải chủ động chào bê trên trước, trẻ chào già trước, trò chào thầy trước. Nếu bê trên không chào lại người dưới, thầy không chào lại trò, tức là không đáp lễ, thì cũng bất lịch sự chẳng khác gì từ chối bắt tay người khác, làm cho người đưa tay trước rất ngượng ngùng và bất bình. Không biết vái, chào lại người khác đã tự làm mất đi phong cách lịch duyệt của chính mình.
Chúng tôi xin trích kể lại câu chuyên ‘Tam nguyên Tổng đốc lạy ông Nhiêu”.
Ông Nhiêu Chuồi người cùng làng ăn mừng lên thọ 80. Cụ Tam nguyên cũng tới mừng. Khi làm lễ chức thọ, cụ Tam cũng như mọi người lễ ông Nhiêu hai lễ rất kính cẩn “Ai đời cụ Tam Nguyên Tổng đốc lại lạy một người thường dân. Ồng Nhiêu vội vàng sụp xuống lạy tạ. Cụ Tam đỡ ông Nhiêu dậy, ôn tồn nói: Ta lễ là lễ cái thiến tước của ông Nhiêu đấy…”