Quảng Ninh hiện có 21 dân tộc thiểu số, chiếm hơn 10% dân số của tỉnh. Trong đó, người Dao có hai nhánh chính là Thanh Y, Thanh Phán, thường cư trú ở vùng núi cao; người Sán Dìu, Sán Chỉ ở vùng núi thấp. Ngoài ra, còn có người Tầy, Hoa, Nùng và Mường… Các dân tộc này đến nay còn lưu giữ được những nét văn hóa, bản sắc đặc trưng như ngôn ngữ, y phục, phong tục và cả những lễ hội rất riêng của mình.
Trước đây, đời sống các dân tộc thiểu số còn gặp nhiều khó khăn, kinh tế và văn hoá còn chậm phát triển. Song đến nay, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cuộc sống của bà con các dân tộc đã có những thay đổi rõ rệt. Đặc biệt, khi ngành văn hóa đã tổ chức, phục dựng lại những lễ hội của mỗi dân tộc, qua đó giúp người dân hiểu thêm về lịch sử, giá trị truyền thống của cộng đồng, nâng cao tình đoàn kết và qua đó giữ gìn, bảo tồn những giá trị văn hóa của các dân tộc.
Giới thiệu hình ảnh một số lễ hội dân tộc thiểu số:
Lễ hội của người Dao Thanh Y (xã Bằng Cả, Hoành Bồ) được tổ chức hàng năm vào ngày 1-2 (âm lịch), đây là lễ hội lớn nhất trong năm của dân tộc này. Vào ngày này, con cháu các dòng họ người Dao trong làng dù đi đâu xa cũng quy tụ về chung vui.
Người đến dự hội từ rất sớm với những bộ trang phục đặc trưng, mỗi hộ gia đình khi đến hội sẽ đóng góp một số vật phẩm như: Gà, gạo nếp, rượu chua…
Nghi lễ cầu trời, thành hoàng làng phù hộ cho dân bản năm mới mưa thuận, gió hoà, làm ăn phát đạt, mùa màng bội thu…
Ngoài ra tại Lễ hội của người Dao còn có các hoạt động như thi dệt vải, thêu khăn…
Lễ hội của người Tày, người Sán Chỉ diễn ra 2 năm 1 lần và được mở màn bằng nghi lễ cầu mùa của bà con dân tộc.
Người Tày, Sán Chỉ có văn hóa vô cùng phong phú với đủ các thể loại thơ, ca, múa, nhạc… Song hát then, hát lượn, hát sóong cọ vẫn là những làn điệu đặc sắc nhất. Trong ảnh: Người Tày ở xã Hải Lạng, Tiên Yên Tiết hát then.
Trong ngày hội, bà con dân tộc sẽ thi giã xôi, gói bánh chưng dài.
Cùng với những hoạt động văn hóa, các môn thể thao, trò chơi dân gian như bắn nỏ, đẩy gậy, đánh quay, kéo co… thu hút đông đảo người dân tham gia cổ vũ.
Đây còn là dịp để bà con các dân tộc từ nhiều địa phương đến gặp gỡ, giao lưu, trò chuyện và học tập kinh nghiệm của nhau.